17 Aralık 2024, Salı Yeni Haber
Haber Girişi : 21.09.2024

FED faiz düşürdü, TCMB sıkı durdu

Geçen haftaki FED toplantısında bir çok uzmanı şaşırtıcı derecede yüksek bir faiz indirimine gidildi.

Geçen haftaki FED toplantısında bir çok uzmanı şaşırtıcı derecede yüksek bir faiz indirimine gidildi. 4 buçuk yıl aradan sonra faiz 50 baz puan indirim yapan FED, indirimlerin devam edeceğinin de sinyallerini verdi. Bunun anlamı ise artık ekonominin soğumaya başladığı ve yeni bir döngüye geçildiğine ilişkin verilerin güçlü bir şekilde kendini belli etmesi oldu.

Ekonomi belli aralıklarla tekrar eden bir döngüler şeklinde ilerlerken, merkez bankaları bu döngülerin olumsuz etkilerini yumuşatmak amacıyla ülkedeki para miktarı üzerinden ekonomiyi stabilize etme amacını gütmektedirler. Bu döngüde başlangıçta işler iyi giderken yatırımlarda artış olur, gelir ve tüketim harcamaları artar. Ancak bu artışlar zamanla kapasitenin üstüne çıkar ve ortaya enflasyon dediğimiz fiyat artışlarına sebep olur. Bu durumda merkez bankaları da faizleri yükseltir Yüksek faizlerde, verimsiz yatırımlar kısılır, tüketici harcamaları düşer ve ekonomi durgunluğa girer. Bu sefer de merkez bankaları faizleri düşürür. Tekrar yatırım harcamaları ve tüketim artırılarak ekonominin canlanması amaçlanır. Bu döngüler sürekli bir birini takip ettikçe, merkez bankaları da durumu uygun para politikalarını uygulamak zorunda kalır.

Dünya ekonomilerinin çoğunun son durgunluk noktası ise, önceki dönemlerden farklı olarak, 2020 Mart ayında yayılan pandemi döneminde ortaya çıkmıştır. Pandemic döneminin koşulları ise, diğer döngülere sebep olan unsurlardan farklı olmuştur. Yani aşırı yatırımlar veya talepteki daralmadan daha çok, insanları çalışmayıp evde kalmaları için hazine bütçesinden verilen yardımlarla desteklenmeleri gerekmiştir. Sonuç tabi ki yüksek bir enflasyonla karşı karşıya kalınması şeklinde olurken, diğer Merkez Bankaları gibi FED de yüksek artışlara gitmiştir.

Geçen hafta ise yapılan faiz indirimi ile bu yüksek enflasyon döneminin sona erdiği, artık ekonominin başka bir döngüye girdiği FED tarafından kabul edilmiştir. Bu ölçüde faiz indiriminin en temel nedeni ise emek piyasalarında görülen olumsuzluklar, işsizliğin artma trendi içine girmiş olmasıdır. Genelde bu tür büyük indirimler büyük krizlerin öncesinde yapılır ancak bu kez piyasalar bu durumu böyle yorumlamamış, hatta olumlu sonuçlar çıkararak borsada büyük yükselişler görülmüştür. Buradaki temel neden ise, FED’in kontrollü biçimde büyük bir kriz olmadan ekonomiyi stabilize edebileceği beklentisidir. Yani yumuşak iniş beklentisi piyasada hakim durumdadır.

Yine geçen hafta ülkemizde TCMB Para Piyasası Kurulu toplanmış ve yüzde 50 olan politika faiz oranını sabit tutma kararı almıştır. Bunun anlamı koşulların Amerika’dan çok farklı olmasıdır. Bu yönüyle sıkı politikanın biraz daha devam edeceğini söyleyebiliriz ancak piyasa faizlerinde görülen son güncel gösterilere bakıldığında ise bu durumun çok da uzun sürmeyeceğini de fade etmekte fayda var.

Yorum